Zabawką może być przedmiot lub zestaw przedmiotów stworzony w celu pobudzenia zabawowej aktywności Dziecka: ruchowej, umysłowej czy emocjonalnej. Zabawka daje podstawę dla poszerzania doświadczeń, gry wyobraźni i stopniowego opanowania rzeczywistości.
Zabawka Dziecko inspiruje, określa i ukierunkowuje zabawę, jest zawsze przedmiotem, który ma i musi spoczywać bezpośrednio w rękach Dziecka, który staje się żywy przez to, że Dziecko nim się posługuje i aktywnie, ruchowo nim się bawi.
Zabawka może spełnić wiele funkcji, które ujawniają się dopiero w trakcie trwania zabawy. Do najważniejszych możemy zaliczyć: funkcję kształcącą (poznawczą), usprawniającą, aktywizującą, inspirującą i wychowawczą. Aby zabawka spełniała swe funkcje, musi być odpowiednio dobrana do potrzeb rozwojowych Dziecka i warunkowanych nimi zabaw.
Warto w tym miejscu określić zatem normy rozwojowe odnoszące się do zabaw i zabawek Dzieci w wieku przedszkolnym:
- od 2 do 2,5 roku
Dwulatek umie zeskoczyć ze schodów na dwie nogi a także brać w ręce przedmioty i podrzucać je. Ma dobrą koordynację ruchową i coraz lepszą sprawność manualną. Dziecko dwuletnie lubi wszystkiego dotknąć, pogłaskać i powąchać. Próbuje też rozpoznać niektóre kolory, kształty i rozmiary. Mówi też czego chce. Jest to wiek zabaw kreatywnych - Maluch rysuje, składa, lepi z plasteliny. Bierze udział w grach społecznych a przede wszystkim odgrywa rolę np. postaci z przeczytanej przez Rodzica książeczki. Nadal angażuje się w zabawy ruchowe.
Przykładowe zabawki:
- zabawki do ciągnięcia i popychania;
- samochody, w których Dziecko jest kierowcą;
- klocki, które można łączyć, proste puzzle;
- lalki i misie, które są miękkie i można je przytulać oraz zabawki bardziej realistyczne, np. lalki z ruchomymi nogami i rękami.
- od 3 do 5 lat
W tym wieku Dziecko ma już sprawne palce. Zaczyna dostrzegać ryzyko, uwielbia grę w piłkę oraz buduje coraz bardziej złożone konstrukcje. Zaczyna interesować się naturą, nauką i zwierzętami, a także rówieśnikami i zabawą z nimi. Interesuje się rzeczywistością, lubi odgrywać scenki, przyjmuje role, naśladuje dorosłych, wykorzystując swoje doświadczenia. Dziewczynki zaczynają zabawy z lalkami i przyjmują role: mamy, nauczycielki, lekarki. Chłopcy organizują wyścigi samochodowe. Dziecko interesuje się klockami i układankami, które trzeba składać wg określonej zasady.
Przykładowe zabawki:
- rowerki lub inne zabawki na pedały;
- lalki-dzidziusie, ubranka, zestawy naczyń dla lalek;
- garaże z samochodami, zwierzęta;
- stroje lub akcesoria ulubionych bohaterów kreskówek;
- zabawki muzyczne;
- proste gry planszowe.
Przedstawiony powyżej rozwój Dziecka i jego umiejętności mogą pomóc w doborze zabawek. Pamiętajmy jednak, iż atrakcyjność w oczach Dziecka i Rodzica to często coś zupełnie innego. Pozwólmy Przedszkolakowi zadecydować, którą zabawką chce się bawić!
