Przedszkole w znacznym stopniu skupia się na kształtowaniu w Dzieciach zdolności do samoobsługi – każdego dnia ćwiczymy samodzielne ubieranie się, mycie rąk, jedzenie i korzystanie z toalety. Jednym z zadań Przedszkola jest bowiem przygotowanie Malucha do świadomego dbania o siebie oraz budowanie samodzielności w tym zakresie.
Zdarza się, iż Rodzice nie dostrzegają potencjału swoich Dzieci w zakresie samoobsługi – ubieranie się za długo trwa, ruchy zdają się być niezdarne, a otoczeniu wydaje się, że Dziecko jest jeszcze za małe. Warto w tym miejscu przedstawić kilka norm rozwojowych, związanych z samoobsługą właśnie:
Trzylatek potrafi:
- rozsunąć zamek w kurtce;
- rozpiąć ubranie zapięte na zatrzaski;
- mieszać łyżeczką w misce;
- zdjąć luźną bluzę wkładaną przez głowę i rozpięte części ubrania;
- odkręcić i zakręcić kran;
- załatwić się do toalety i spuścić wodę;
- odkręcić kran i nalać wodę do kubka;
- włożyć skarpetki;
- nadziać jedzenie na widelec i wziąć do ust;
- rozpiąć duże guziki;
- zgłaszać potrzeby fizjologiczne;
- włożyć półbuty z pomocą dorosłego;
- włożyć kapcie;
- włożyć kurtkę lub bluzę rozpinaną z przodu;
- umyć twarz i ręce bez zamoczenia sobie ubrania;
- wytrzeć się ręcznikiem.
Czterolatek umie:
- zjeść samodzielnie posiłek, posługując się łyżką i widelcem;
- umyć samodzielnie twarz i ręce;
- włożyć spodnie;
- włożyć przez głowę luźną bluzę;
- wydmuchać samodzielnie nos w chusteczkę;
- zapiąć ubrania na zatrzaski;
- włożyć rękawiczki z jednym palcem.
Pięciolatek potrafi:
- zapiąć ubranie na guziki;
- podetrzeć się po załatwieniu do toalety;
- samodzielnie umyć się w kąpieli;
- zapiąć pasek lub buty z klamerką;
- przewlec pasek przez szlufki;
- nałożyć pastę na szczoteczkę;
- samodzielnie umyć zęby.
Do najważniejszych zachowań nawykowych, które warto kształtować u Przedszkolaków, należą:
- pomaganie innym;
- dbałość o to, aby rzeczy były na swoim miejscu;
- nawyk poszanowania czyjegoś wysiłku;
- nawyk właściwego zachowania się przy stole i kształtowanie dobrych manier przy jedzeniu;
- nawyk bezkonfliktowego układania się do snu;
- nawyk samodzielnego rozbierania i ubierania się, a także dbania o swoje ubrania.
Aby móc rozwijać zdolności samoobsługowe Dzieci, zalecamy aby:
- zacząć jak najwcześniej;
- wyjaśniać celowość podejmowanych działań;
- ułatwiać wykonanie określonych zadań podpowiedziami , np. w przypadku ubierania się, warto przypominać, że metka musi być z tyłu, a obrazek na brzuszku;
- zwrócić uwagę, aby otoczenie dziecka, dostosowane było do jego możliwości – ręcznik wisiał niżej, ubranka nie były zbyt ‘skomplikowane’ (małym rączkom łatwiej uchwycić duże guziki i suwaki, łatwiej przewlec guziki przez większe dziurki, ciasne buciki trudniej założyć etc.)
Należy pamiętać, że każda czynność, począwszy od porannego ubierania się, a skończywszy na wieczornej toalecie, jest dla Dziecka próbą kształtowania własnego charakteru. Zadaniem Rodziców staje się wspieranie Malucha w dążeniu do celu - nawet jeśli nie udało mu się poprawnie wykonać zadania, Dziecko oczekuje pochwały za podjęte próby. "Świetnie zacząłeś! Jutro trochę poćwiczymy i na pewno ci się uda!", to słowa, które zmotywują Dziecko do dalszej pracy!
